اخلاق از منظر پدیدارشناسی با تکیه بر آرای «ماکس شلر»

Authors

احمدعلی حیدری

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، زینب ربیعی

کارشناس ارشد فلسفه غرب، دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

موضوع اصلی این مقاله ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیدارشناسانه شلر به اخلاق است. شلر از همان آغاز شکل گیری جنبش پدیدارشناسی تصمیم داشت تا از این رویکرد در ساحاتی مانند اخلاق و دین استفاده کند. از این رو برای دست یابی به این هدف کوشش کرد تا با نوآوری هایی در پدیدارشناسی و با تأسیس نظامی مبتنی بر ارزش های غیرصوری، هم رویکرد پدیدارشناسانه را در ساحت اخلاق به کار برد و هم در مقابل رویکردهای صورت گرایانه ای مانند رویکرد کانت به اخلاق ایستادگی کند. از نظر شلر تکیه بر این قبیل نظام های صوری در حوزه اخلاق سبب غفلت از ارزش ها به عنوان پدیدارهای مبنایی تجربه اخلاقی انسان می شوند و از آن جا که در نگاه «شلر» ارزش ها از طریق احساسات بر آدمی عیان می شوند، نپذیرفتن ارزش ها از جانب کانت و نظام های اخلاقی صورت گرا سبب می شود که احساسات نیز نادیده انگاشته شوند. شلر برای روشن تر ساختن منظور خود از نقش احساسات، تفکیکی را بین احساسات قصدی، وضعیت های احساسی و تأثرات در نظر می گیرد و احساسات قصدی را راهبر فرد به سمت ادراک ارزش ها می داند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پدیدارشناسی اخلاق نزد شلر با تکیه بر پرسونالیسم

مسأله اصلی این رساله ترسیم خطوط کلی رویکرد پدیدارشناسانه شلر به اخلاق با توجه به نقش محوری شخص در فلسفه اوست. شلر پدیدارشناسی را به کار می برد تا از امکان وجود اخلاقی برپایه ارزش های غیرصوری و شخص انسانی دفاع کند. به همین منظور از یک سو تعریفی سلسه مراتبی از ارزش ها ارائه می دهد و از سوی دیگر به تعریف وجود اصیل انسان می پردازد و والاترین ارزش را به شخص انسان اسناد می دهد. زیرا شخص است که همواره...

15 صفحه اول

نقد پدیدارشناختی ماکس شلر بر نظام صوری کانت

اگر کسی فیلسوف باشد و بخواهد مشکل فلسفی حل کند، باید دید که آن مشکل عبارت از چیست؟ تصور رایج قدیمی این است که احساس باید تابع عقل باشد. بنابر قضاوت قدیمی معرفت و به‌ویژه اخلاق در بستر تاریخ یا به‌مثابه پیشین، صوری و عقلی و یا به‌مثابه نسبی، تجربی و عاطفی بوده است. از این‌رو بود که فیلسوفی مانند امانوئل کانت عقل صوری را از میان تقسیم‌بندی صورت-ماده،[1] یگانه راه رسیدن به معرفت قطعی و یقینی دانست...

full text

صورت‌گرایی در اخلاق کانتی از نگاه شلر

مسئله­ی مورد بررسی در این مقاله عبارت از این است که آیا اندیشه­ی اخلاقی کانت، چنان که شلر ادعا کرده است، صورت­گرایانه است یا خیر. در اینجا پس از توضیح معنای صورت­گرایی و پیشینه­ی انتقاداتی که از این منظر به تفکر کانت شده است، از طریق توضیح برخی از مفاهیم اصلی تفکر اخلاقی کانت، مانند خیر مطلق، تکلیف، امر مطلق و خودآیینی اراده، سعی کردیم نگرش صورت­گرایانه­ی او را در اخلاق نشان دهیم. گفته شده که ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جاویدان خرد

جلد ۹، شماره ۲۱، صفحات ۲۹-۵۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023